Keukentafelgesprekken
Stel je voor: je zit met elkaar aan de keukentafel en na de gezellige lunch komt Digitale Toegankelijkheid als onderwerp op (de keuken-)tafel.
Ga het onderlinge gesprek aan.
Welke vragen borrelen op?
Een aantal heel normale situaties wordt stuk voor stuk op tafel gelegd.
Visuele beperking of ouderen
Je neef, met een lichte visuele beperking, heeft moeite met onduidelijke knoppen en lettertypen op veel websites. Nu vraag je je af of technologie niet toegankelijker zou moeten zijn voor iedereen.
Je weet dat je oma een laptop gebruikt, maar zij vindt het wel lastig om op websites rond te neuzen en vooral te navigeren binnen alle menu’s. Sinds kort weet ze dat die drie streepjes boven elkaar eigenlijk ook ‘menu’ betekenen.
Test eens: geen muis gebruiken
Je gebruikt de website van een gemeente om een parkeervergunning aan te vragen. Je gebruikt de tabtoets en geen muis en de knoppen reageren niet. De volgorde is niet logisch. Voor mensen die blind zijn en voorleessoftware gebruiken is dit heel frustrerend!
Slechtziend of kleurenblind
Stel dat je snel iets wilt bestellen, maar je kunt de productbeschrijvingen niet goed lezen vanwege kleurcontrast of te kleine letters. Voor mensen met slechtziendheid of kleurenblindheid kan een ontoegankelijke webshop betekenen dat ze zelfs moeten afzien van de aankoop.
ADHD of minder digitaal vaardig
Of neem een student met ADHD die naar de website van zijn school gaat om roosterwijzigingen te bekijken. De tekst is slecht uitgelijnd, tekst verspringt en de menustructuur is ook nog eens chaotisch. Het vraagt veel geduld om bij de juiste informatie over de roosterwijzigingen te komen.
Je moeder zoekt op de website van de kerk naar informatie over de volgende kerkdienst en de activiteiten die in het kerkelijk centrum plaatsvinden. Online informatie opzoeken is voor haar moeilijk.
Dyslexie
Stel je moet je paspoortverlenging online aanvragen. Burgers moeten toegang hebben tot belangrijke overheidsinformatie. Stel dat je dyslexie hebt. Dan heb je moeite met complexe en lange zinnen. Met tekst die in een mooi recht vak is opgemaakt maar met zoveel ruimte tussen de woorden dat je het spoor bijster raakt. Herkenbaar? Hier zouden eenvoudige taal en leesbare lettertypes al veel verschil maken.
Epileptisch
De website start en meteen verschijnt een grote banner in beeld waarop veel snelle en felle lichteffecten verschijnen. Voor bezoekers met epilepsie is dit verschrikkelijk omdat het een trigger kan zijn voor een epileptische aanval. Wist je dat?
Gehoorbeperking, slechthorend
Een student met een gehoorbeperking kijkt naar opgenomen colleges. Zonder ondertiteling wordt een hele collegecyclus ontoegankelijk, wat frustratie, sowieso stress en mogelijk ook achterstand veroorzaakt.
Voorzet voor discussievragen (met de oplossing)
Vraag: Wat denken jullie, wat is Digitale Toegankelijkheid eigenlijk?
Oplossing: Digitale Toegankelijkheid betekent dat websites, apps en digitale diensten zo zijn ontworpen dat iedereen, ongeacht een beperking, deze kan gebruiken. Denk bijvoorbeeld in de basis aan goed leesbare lettertypes, goede contrasten, geen tekst in beeld, ondertitelde video’s en een eenvoudige navigatie en menustructuur. Wat voor soort computer, laptop of mobiel je ook gebruikt: alle informatie is altijd beschikbaar. Waar, in welke situatie je ook bent.
Vraag: Ik weet niet hoe jullie er over denken, maar waarom zou ik me er druk om maken?
Oplossing: Onze samenleving wordt alsmaar digitaler. Iedereen komt een keer in aanraking met computers, met digitale technologie. Of je nu ouderen helpt of een beperking hebt. En bedenk je: een beperking kan ook tijdelijk zijn! Stel, je bent gevallen en je beide armen zitten in het gips. Of omdat je gewoon soms worstelt met moeilijke websites. Digitaal toegankelijke oplossingen zorgen voor eenvoudiger en inclusiever gebruik voor iedereen. Sluit niemand buiten.
Vraag: Hoe zorg je er voor dat een webshop door zoveel mogelijk klanten te gebruiken is? Bijvoorbeeld ook voor de bezoekers met motorische beperkingen of slechtzienden?
Oplossing: Voeg spraakbediening toe, verbeter het kleurcontrast en zorg ervoor dat de website en/of webshop geschikt is (technisch en qua inhoud) om schermlezers te gebruiken.
Vraag: Hoe kunnen we het voor ouderen gemakkelijker maken om digitale diensten zoals websites en webshops te gebruiken? En, wat is vaak het probleem?
Oplossing: Kleine letters, complexe navigatiesystemen of een gebrek aan opties voor gesproken tekst.
Wat is de oplossing? Zorg voor duidelijke, grote teksten en een eenvoudig navigatieontwerp met de optie om voorgelezen te worden. Korte uitlegvideo’s zijn handig en aan te raden als een extra ondersteuning, zodat ook laaggeletterden. mensen met minder digitale vaardigheden en ouderen de site begrijpen.
Vraag: Hoe is het geregeld op hogescholen en universiteiten? Hebben alle studenten toegang tot toegankelijke studiematerialen?
Oplossing: Helaas, nee. Niet alle online colleges en documenten zijn toegankelijk voor studenten met visuele of gehoorbeperkingen.
Wat is de oplossing? Voorzie alle video’s van ondertiteling en transcripties. Inclusieve onderwijsinstellingen zoals universiteiten kunnen dit eenvoudig implementeren en zo meer toegankelijkheid bieden. Zorg ervoor als software wordt aangekocht, dat deze altijd voldoet aan Digitale Toegankelijkheid.
Wat ik me realiseer. Stel, voor mijn club of vereniging. Is Digitale Toegankelijkheid dan ook aan te raden?
Zeker! Voor verenigingen is de website vaak dé plek waar leden informatie krijgen. Als de site moeilijk te navigeren is, verliezen oudere of minder digitaalvaardige leden snel het overzicht, waardoor ze afhaken. Leden met een beperking of taalbarrière kunnen zich welkom voelen binnen de club, maar tegelijkertijd zich buitengesloten voelen van de website zonder toegankelijk ontwerp.
Wat is de oplossing? Door eenvoudige aanpassingen, zoals alternatieve tekst bij afbeeldingen en toegankelijke contactformulieren. Gebruik eenvoudige navigatie, geef toegang tot ondersteunende tools zoals schermlezers en voeg eventueel taalopties toe. Een FAQ in videoformaat kan ook effectief werken.
Zou dat duur zijn, om een website of webshop aan te passen?
Oplossing: met heel weinig of zelfs zonder budget kan je heel belangrijke aanpassingen doorvoeren.
7 tips om mee te starten:
- Contrast verbeteren, geldt voor zowel tekst als beeld.
- Alt-teksten toevoegen aan informatieve afbeeldingen.
- Juist koppengebruik (H1, H2, H3 etc.).
- Een website is geen tekstverwerker: dus nooit copy/pasten vanuit een Word-document.
- Duidelijke taal gebruiken, eenvoudig Nederlands (zogenoemd B1-niveau) gebruiken in formulieren en knoppen.
- Geen ‘Lees meer’, ‘Klik hier’, ‘Download’. Maar beschrijvend, wat de actie doet: ‘Download Online Jaarverslag 2023’. Duidelijk voor bezoekers die voorleessoftware gebruiken.
- Alles (teksten en beelden) links uitlijnen! Niet ‘mooi’ centreren of uitvullen. Met links uitlijnen help je mensen met dyslexie. En bedenk: jouw scherm is niet mijn scherm… Je helpt dus meteen iedereen.
Welke vraag ligt er bij jou op tafel?
Waar loop jij in de praktijk online regelmatig tegenaan? Laat het ons weten via Platform Start DUIT, gebruik het allereerste formulier. Je kan ons natuurlijk ook altijd mailen of bellen.
Let op: deze website is nog volop in ontwikkeling met betrekking tot techniek, vormgeving en content.
